Fıtır sadakası her Müslümana vaciptir. Kendisinin veya ailesinin bayram günü ve gecesi yiyeceğinden bir ölçek veya daha fazlasına sahipse o kişi fitre vermelidir. Hem kendi hem de geçimiyle yükümlü olduğu her kişi için bir ölçü hurma, arpa, kuru üzüm, buğday veya peyniri fitre olarak vermelidir.
Fıtır sadakasının birçok hikmeti vardır:
Fitre bedenin zekatıdır çünkü Allah bu bedene bir yıl boyunca hayat sunmuştur. Allah o kişiyi hayatta kalma niyetiyle nimetlendirmiştir. Bu yüzden orucu farz olmayan küçük çocuk, mecnun veya kaza borcu olanlar için fitre ödenmelidir. Bu nedenle ticari köle için iki kere zekat verilir: Birisi kıymetinden dolayı ticaret malı zekatı, diğeri ise onun nefsi sebebiyle bedenin zekatıdır. Bu yüzden hür ya da köle, azaları tam ile azaları noksan kişiler arasında bir fark yoktur, hepsi için bir ölçek fitre ödenmesi gerekmektedir.
Fitrenin bir diğer hikmeti ise Müslümanlardan zengin ile fakirin o gün eşit olmalarıdır. Hepsi ibadetlerini yerine getirir ve Allahın nimetleri ile sevinir. Bu nedenden dolayı Hz. Peygamber: “Onları bugün dilenmeye muhtaç etmeyin.” Şeklinde buyurur.
Bunun vakti ise bayramdan iki gün önce veya bayram günü ile sınırlıdır. Erken ödemek veya ertelemek caiz değildir.
Fitrenin en büyük hikmeti ise onun oruçluya Allah’ın bahşettiği oruç tutma nimetine karşı bir şükür olmasıdır.
Fitrenin diğer bir hikmeti de bayram günü Müslümanların sevinçlerinin bununla tamamlanması ve orucun eksiklerinin giderilmesidir.