İslam'a imanın gereklerinden biri meleklere iman etmektir. Kur’an-ı Kerim'de pek çok ayette meleklerden, meleklerin özelliklerinden, meleklerin görevlerinden bahsedildiği gibi meleklerin varlığına imandan da söz edilir.
Melek sözlük anlamı, haberci, elçi, güç ve kuvvet manalarına gelir. Allah'ın emriyle çeşitli görevleri yerine getiren, yaratılış gayesine uygun olarak faaliyette olan, gözle görülmeyen ruhani ve nurani varlıklardır. Yüce Allah, melekleri nurdan yaratırken, cinleri ateşten ve insanı da topraktan yaratmıştır. Meleklerin yaratılması insandan öncedir.
“Allah’ın elçisi ve müminler, rabbinden ona indirilene iman ettiler. Her biri Allah’a, meleklerine, kitaplarına ve peygamberlerine inandılar…” Meleklere iman etmek gerektiği belirtilir. “Ey iman edenler! Allah’a, peygamberine, peygamberine indirdiği kitaba ve daha önce indirdiği kitaba iman edin. Allah’ı, meleklerini, kitaplarını, peygamberlerini ve ahiret gününü inkâr eden kimse iyice sapıtmıştır.”
Peygamberimize (s.a.s.) “İman nedir?” diyerek soru yöneltildiğinde, “İman, Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, ahiret gününe, iyisi ve kötüsüyle kadere inanmandır.”cevap vermiştir. Yaşamı boyunca yalanı ağzına sokmamış olan Peygamberimizin (s.a.s.) meleklerin varlığı konusunda bize bildirdiği vahiydir. O hâlde meleklerin varlığı ayet ve hadislerle ortadadır.
Melekler duyu organlarıyla algılanamayan ve gözle görülmeyen, sürekli Allah'a kulluk ederler. Melekler fizik ötesi varlıklar olduğundan pozitif bilimlerin dışında kalırlar. Yice Allah'ın varlığına inananlar, meleklerin varlığına da inanırlar. Onlar hakkında tek bilgi kaynağı Kur'an ayetleri ve sahih hadislerdir. Yine de onlar hakkında kısıtlı bilgiler bulunmaktadır.
Kur'an-ı Kerim ve sahih hadislere göre ise Melekler;
- Melekler nurdan yaratılmıştır.
- Erkeklik, dişilik, yeme içme, yorulma usanma gibi insani durumları yoktur.
- Allah’ın kendilerine verdiği görevleri yerine getirirler, Allah’ın emrinin dışına çıkmazlar.
- Son derece güçlü kuvvetli ve süratle hareket edebilen varlıklardır.
- Gözle görülmezler.
- Melekler Allah’ın izniyle çeşitli şekil ve kılıklara bürünebilirler ve bu durumda insanlar tarafından görülebilirler fakat hissedilmezler. Ancak Allah isterse bu gerçekleşir.
- Melekler gaybı bilmezler, sadece Allah’ın kendilerine verdiği bilgileri bilebilirler.
Melekler, görevleri yönünden derece derecedirler. Dört büyük melek vardır;
1- Cebrâil -aleyhisselâm: Peygamberlere vahiy getirmekle yükümlüdürler.
2- Mikâil -aleyhisselâm: Tabiat olaylarını takip etmekle sorumludurlar.
3- Azrâil -aleyhisselâm: Ölüm meleğidir.
4- İsrâfil -aleyhisselâm: Kıyamet kopacağı zaman Sur'a üfleyecektir.
Görüldüğü üzere meleklerin, Rabb'e ibâdetleri yanında başka görevleri de var. Kimisi Allâh’ın emriyle insanlara yardım eder. Özellikle imanlı olmak bu zamanda çok meşakkat gerektirirken meleklerin yardımı fazlasıyla hissedilir.
İnsanı koruyan kollayan hafaza melekleri, amel defterlerimizi yazan kirâmen kâtibîn, kabirde suâl soracak Münker ve Nekir melekleri, günâhkârların affı için istiğfâr eden ve insanoğlunun sırât-ı müstakîmde yürümesi için dua eden melekler vardır.
Her anı bilinmeyen tehlikelerle dolu olan şu zamanlarda insanın hayatta kalması meleklerin insanı korumasına bağlıdır. Allah, insanı eceli gelesiye kadar zararlı hallerden korumasını emretmiştir. Ayette şöyle buyurulur; “Her bir insanı önünden ve ardından takip eden melekler vardır. Allâh’ın emriyle onu korurlar…” (er-Rad, 11)