Oruç kelimesi ne anlama gelir?

Oruç, Farsça kökenli bir kelimedir. Rûze kelimesinin Türkçeleşmiş halidir. Arapça’da oruç ibadetini anlatmak için savm ve sıyam kelimeleri kullanıldır.

Savm sözlükte, kişinin yemek, içmek, yürümek, konuşmak gibi söz ve davranışlardan kendini uzak tutması anlamına gelir. Bu kelime Kur’an-ı Kerim’de 11 ayette geçer.

Bu ayetlerden biri: “(Ey Meryem!) Ye, iç, gözün aydın olsun. İnsanlardan­ herhangi birisini görürsen, ’şüphesiz ben Rahman’a susmayı (savm) adadım, bu gün hiçbir insan ile konuşmayacağım’ de” (Meryem, 19/26).

Oruç kelimesi ile ilgili terimler

İmsak kelimesi, kendini tutmak ve engellemek anlamına gelir. İmsak vakti ise, yemek, içmek ve cinsel ilişkiden uzak durmak ve oruç vaktinin başladığını ifade eder.

İmsak vakti, tan yerinin ağarması vaktidir. Bu vakitten itibaren yatsı namazı vaktinden çıkılmış sabah namazı vaktine girilmiştir. Sahur vakti biter ve oruç vakti başlar.

İftar vakti, oruç zamanının bittiğini gösterir. Güneşin battığını ifade eder. Akşam namazı vakti de gelmiştir.

Konuyla ilgili şöyle bir ayet mevcuttur: “Tan yerinin beyaz ipliği siyah ipliğinden ayırt edilecek­ hale gelinceye kadar yiyip içiniz; sonra, akşama kadar orucu tamamlayınız­.”

Ayette beyaz iplik denilerek tan yerinin ağarması, siyah iplik denilerek gecenin karanlığı ifade edilmiştir. Bu ayet indikten sonra Adiy b. Hatim, beyaz ve siyah iplik alarak yastığının altına koymuştur. Onlara bakarak oruç vakitlerini anlamaya çalışmış ancak sonuç alamamıştır. Daha sonra peygamberimizin yanına giderek ona durumu anlatmıştır. Cevap olarak ise;

“Siyah ve beyaz iplik, gecenin karanlığı ve gündüzün aydınlığıdır” buyurmuştur.

Günümüzde oruç başlama vakti olarak imsak vakti gösterilir.